راهنماي سير مطالعاتي آثار آيت الله مصباح يزدي
مقدمه
حضرت آيت الله مصباح ـ‌مد ظله‌ـ از معدود چهره‌هاي برجسته در ميان متفکران جهان اسلام است که با انديشه‌اي ژرف و اصولي در حوزه‌هاي مختلف علوم اسلامي و انساني داراي نظر و صاحب رأي است و آثار ايشان در گستره وسيعي از زمينه‌هاي علوم مورد اقبال و استفاده اقشار مختلف و سطوح گوناگون علمي قرار دارد، تا آنجا که رهبر معظم انقلاب اسلامي، حضرت آيت‌الله خامنه‌اي -ادام‌الله‌ظله‌العالي‌ـ درباره ايشان فرموده‌اند:
«بنده نزديك به چهل سال است كه جناب آقاى مصباح را مى‌شناسم و به ايشان به عنوان، يك فقيه، فيلسوف، متفكر و صاحب نظر در مسايل اساسى اسلام ارادت دارم.»
«اگر خداى متعال به نسل كنونى ما، اين توفيق را نداد كه از شخصيت‌هايى مانند علامه طباطبائى و شهيد مطهرى استفاده كند، اما به لطف خدا اين شخصيت عزيز و عظيم القدر، خلأ آن عزيزان را در زمان ما پر كرده است.»
در پي درخواست‌هاي مکرر بسياري از علاقه‌مندان به معارف اسلامي براي فراهم آوردن سيري مطالعاتي از آثار گران‌سنگ حضرت استاد، بر آن شديم تا اين خواسته ايشان را اجابت کنيم و در حد مقدور آثار ايشان را دسته‌بندي و معرفي نماييم. به اين منظور، دو نوع طبقه‌بندي را مد نظر قرار داديم: طبقه‌بندي آموزشي، و طبقه‌بندي موضوعي. در هر دو دسته‌بندي، سعي بر اين بوده است تا آثار از آسان به مشکل مرتب گردند. هم‌چنين براي آن‌که يافتن مطالب مورد نظر در ميان آثار مختلف آسان‌تر شود، در معرفي هر اثر، سرفصل‌هاي کلي مورد بحث در آن کتاب را آورده‌ايم.
لازم به ذکر است که در اين سير مطالعاتي، تنها آثاري گنجانيده شده‌اند که تاکنون در قالب کتاب به چاپ رسيده‌اند، و از ذکر مقالات، سخنراني‌هاي چاپ نشده، يا آثاري که به ساير اشکال منتشر شده‌اند خودداري شده است.دسته‌بندي آموزشي
کتاب‌هاي حضرت آيت‌الله مصباح را مي‌توان از ديدگاه‌هاي متفاوت و براي اهدافي گوناگون دسته‌بندي کرد و هر دسته‌بندي فايده و آثار خود را دارد: در يک تقسيم، مي‌توان کتاب‌ها را به دو گروه کلي آموزشي و غيرآموزشي تقسيم کرد. منظور از کتاب‌هاي آموزشي، کتاب‌هايي است که براي دوره‌هاي آموزشي و فراگيران خاص تدريس، يا به اين منظور تأليف شده‌اند و فراگيري آنها نيازمند تدريس توسط استاد است. در مقابل، کتاب‌هاي غيرآموزشي، کتاب‌هايي هستند که به‌منظور آموزش نوشته نشده‌اند. اين گروه از کتاب‌ها خود به دو دسته تقسيم مي‌شوند: کتاب‌هاي تخصصي و کتاب‌هاي عمومي. مقصود از کتاب‌هاي تخصصي، کتاب‌هايي است که حاصل تحقيقات و ژرف‌انديشي‌هاي استاد است و مخاطب آنها محققان و متخصصان يک رشته علمي‌اند. ولي کتاب‌هاي عمومي به کتاب‌هايي مي‌گوييم که مخاطب آنها عام بوده، براي استفاده عموم طرح گرديده و يا به رشته تحرير درآمده‌اند. در اينجا کتاب‌هاي آموزشي و تخصصي حضرت استاد را فهرست‌وار ذکر کرده، سپس سير تدريس کتاب‌هاي آموزشي را براي دو دسته از فراگيران پيشنهاد مي‌کنيم. توضيحات مربوط به هر کتاب در بخش بعد خواهد آمد.
أ. کتاب‌هاي آموزشي عبارتند از:
ب. کتاب‌هاي تخصصي از مجموعه آثار مکتوب استاد عبارتند از:
1. شرح روايات
1.1. تعليقه بر معادن الحکمة و مکاتيب الأئمة
1.2. تعليقه بر اللوامع الإلهية
1.3. تصحيح و تعليقه بر معاني الأخبار
1.4. حاشيه و تعليقه بر بحار الانوار (54-63) [كتاب السماء و العالم]2. اخلاق و عرفان
2.1. به‌سوي خودسازي
2.2. در جستجوي عرفان اسلامي3. کلام
3.1. الإمامة و الولاية في القرآن الکريم
4. روان‌شناسي
4.1. ديدگاه‌هاي روان‌شناختي حضرت آيت‌الله مصباح يزدي
5. منطق و فلسفه اسلامي
5.1. شرح نهاية الحکمة
5.2. تعليقة علي نهاية الحکمة
5.3. شرح برهان شفا (4 جلد)
5.4. شرح الهيات شفا (3 جلد)
5.5. شرح مجلدات اول و هشتم الأسفار الأربعة (4 جلد)6. فلسفه تطبيقي
6.1. گفتمان روشنگر
ترتيب تدريس کتاب‌هاي آموزشي
أ. براي تدريس در دوره‌هاي آموزشي حوزوي و نيز آموزش عالي دانشگاهي در رشته‌هاي علوم انساني مانند فلسفه و الهيات:
ب. براي دوره‌هاي آموزشي در رشته‌هاي غير علوم انساني مذکور، ترتيب ذيل پيشنهاد مي‌شود:
دسته‌بندي موضوعي
آدرس: قم - بلوار محمدامين(ص) - بلوار جمهوری اسلامی - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی(ره) پست الكترونيك: info@mesbahyazdi.org