قال علي عليه‌السلام : إِنَّهُ لَيْسَ لِأَنْفُسِكُمْ ثَمَنٌ إِلَّا الْجَنَّةَ فَلَا تَبِيعُوهَا إِلَّا بِهَا؛ امير مومنان عليه‌السلام مي‌فرمايند: همانا براي شما بهايي جز بهشت نيست، پس به کمتر از آن نفروشيد. (نهج‌البلاغه، حکمت456)

 

مقدمة معاونت پژوهش

حقيقت اصيل‌ترين، جاودانه‌ترين و زيباترين راز هستي و نياز آدمي است كه سلسلة مؤمنان و عالمان صادق چه جان‌ها كه در راه آن نباخته، و جاهلان و باطل‌پرستان چه توطئه‌‌ها و ترفندها كه براي محو و مسخ آن نساخته‌اند. چه تلخْ‌واقعيتي است مظلوميت حقيقت، و چه شيرينْ‌حقيقتي است اين وا‌‌‌‌قعيت كه در مصاف هميشگي حق و باطل، حق سربلند و سرفراز است و باطل از بين‌رفتني و نگونسار. اين والا و بالانشيني حقيقت، گذشته از سرشت حق، وام‌دار كوشش‌هاي خالصانه و پايان‌ناپذير حقيقت‌جوياني است كه در عرصة نظر و عمل كمر همت محكم بسته و از دام و دانة دنيا رسته‌اند، و در اين ميان، نقش و تأثير اديان و پيامبران الاهي، و به‌ويژه اسلام و پيامبر اکرم(صلى الله عليه وآله) و جانشينان برحق و گرامي آن حضرت، برجسته‌ترين است.

دانشمندان نام‌آور شيعه رسالت خطير و بي‌نظير خويش را بهره‌گيري از عقل و نقل و غوص در درياي معارف قرآن و برگرفتن گوهر ناب حقيقت از سيرة آن پيشوايان و عرضة آن به عالم بشري و دفاع جانانه در برابر هجوم ظلمت‌پرستانِ حقيقت‌گريز دانسته و در اين راه ديده‌ها سوده و جان‌ها فرسوده‌اند. اكنون در عصر بحران معنويت كه دشمنان حقيقت و انسانيت هر لحظه با توليد و انتشارِ فزون از شمارِ آثار نوشتاري و ديداري و به‌كارگيري انواع ابزارهاي پيشرفتة سخت‌افزاري و نرم‌افزاري در عرصه‌هاي گوناگون براي سيطره بر جهان مي‌كوشند، رسالت حقيقت‌خواهان و دانشوران حوزوي و دانشگاهي، به‌ويژه عالمان دين، بس عظيم‌تر و سخت دشوارتر است.

در جهان تشيع، پژوهشگران حوزوي در علوم فلسفي و كلامي، تفسيري و حديثي،

فقهي و اصولي و نظاير آن، كارنامه درخشاني دارند، و تأملات ايشان بر تارك پژوهش‌هاي اسلامي مي‌درخشد. در زمينة علوم طبيعي و تجربي و فناوري‌هاي جديد نيز پژوهشگران ما تلاش‌هايي چشمگير كرده، گام‌هايي نويدبخش برداشته و به جايگاه درخور خويش در جهان نزديك شده‌اند، و مي‌روند تا با فعاليت‌هاي روزافزونشان مقام شايستة خويش را در صحنة علمي بين‌المللي بازيابند. ولي در قلمرو پژوهش‌هاي علوم اجتماعي و انساني تلاش‌هاي دانشمندان اين مرز و بوم آن گونه كه شايستة نظام اسلامي است به بار ننشسته و آنان گاه به ترجمه و اقتباس نظريات ديگران بسنده كرده‌اند. در اين زمينه كمتر مي‌توان ردّ پاي نوآوري‌ها و به‌ويژه خلاقيت‌هاي برخاسته از مباني اسلامي را يافت و تا رسيدن به منزلت مطلوب راهي طولاني و پرفراز و نشيب در پيش است. از اين روي، افزون بر استنباط، استخراج، تفسير و تبيين آموزه‌هاي ديني و سازماندهي معارف اسلامي، كاوش در مسائل علوم انساني و اجتماعي از ديدگاه اسلامي و تبيين آنها، از مهم‌ترين اهداف و اولويت‌هاي مؤسسات علمي به‌ويژه مراكز پژوهشي حوزه‌هاي علميه است.

مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خمينى(قدس سره) در پرتو تأييدات رهبر كبير انقلاب اسلامي و حمايت‌هاي بي‌دريغ خلف صالح وي، حضرت آيت‌الله خامنه‌اي ـ مد ظله ‌العالي‌ـ از آغازِ تأسيس بر پاية سياست‌ها و اهداف ترسيم شده از سوي حضرت آيت‌الله محمدتقي مصباح يزدي ـ دامت بركاته ‌ـ به امر پژوهش‌هاي علمي و ديني اهتمام داشته و در مسير برآوردن نيازهاي فكري و ديني جامعه، به پژوهش‌هاي بنيادي، راهبردي و كاربردي پرداخته است. معاونت پژوهش مؤسسه براي تحقق اين مهم، افزون بر برنامه‌ريزي و هدايت دانش‌پژوهان و پژوهشگران، در زمينة نشر آثار محققان نيز كوشيده و بحمدالله تاكنون در حد توان خود آثار ارزنده‌اي را به جامعة اسلامي تقديم كرده است.

كتابِ پيش روي، برگرفته از كتاب انسان‌شناسي استاد فرزانه، حضرت آيت‌الله محمدتقي مصباح يزدي ـ دامت بركاته ـ است كه در قالبي متناسب با آموزش‌هاي از

راه دور و به منظور استفاده در دانشگاه مجازي، به همت پژوهشگر ارجمند، جناب حجت الاسلام والمسلمين آقاي محمود فتحعلي، تنظيم و تدوين شده است. هدف اصلي كتاب ارائة مباحث انسان‌شناسي از ديدگاه قرآن است. دوام عمر پربركت معظم‌له و توفيق روزافزون پژوهشگر گرانماية اين اثر را از خداوند متعال خواستاريم.

معاونت پژوهش

مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني(رحمه الله)

آدرس: قم - بلوار محمدامين(ص) - بلوار جمهوری اسلامی - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی(ره) پست الكترونيك: info@mesbahyazdi.org