در جستجوى عرفان اسلامى

وزيري، شوميز،352 صفحه، چاپ اول 1386، چاپ هفتم 1398.

اين كتاب مجموعه مباحثي است كه حضرت آيت‌الله مصباح يزدي در جلسات مختلف دربارة عرفان بيان داشته‌اند. اين نوشتار كه در قطع وزيري و با 352 صفحه به همت حجت‌الاسلام والمسلمين آقاي محمدمهدي نادري قمي تدوين و نگارش يافته، براي اولين بار در تابستان 1386 با جلد شوميز توسط انتشارات مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره) چاپ و منتشر شده است.

اين كتاب با هدف ارايه تصويري روشن از عرفان اسلامي و مشخصه‌هاي اساسي آن در 5 فصل تهيه و تدوين شده است.

در فصل نخست اين نوشتار به كلياتي دربارة عرفان از قبيل انواع تمايلات انساني و توضيح خودشكوفايي و ناخودشكوفايي آن‌ها، تمايلات عرفاني به عنوان تمايلات اصيل آدمي، پاسخ به پرسش‌هايي چون: عرفان چيست؟ عارف كيست؟ و نيز شرح رابطه عرفان با فلسفه، عقل، و شرع پرداخته شده است.

در فصل دوم اين كتاب كه به مسأله تحريف و انحراف در آموزه‌هاي عرفاني اختصاص يافته، مباحثي چون: منشأ تحريف و انحرافات، تحليل عوامل انحراف در عرفان، استعمار و عرفان‌سازي و ترويج‌ صوفي‌گري، مورد بحث قرار گرفته است.

در فصل سوم ضمن بحث دربارة شاخصه‌هاي عرفان اسلامي، به پيشينه عرفان در جوامع انساني، تبيين شاخصه‌هاي عرفان صحيح بر مبناي تحليل عقلي و ويژگي‌هاي عرفان اسلامي در كتاب و سنت پرداخته شده ، وپس از ارايه پاسخ‌هايي از امام باقر و امام صادق (عليهماالسلام)، به سؤال متعارض يا متقارب بودن دو بعد مادي و معنوي انسان، امام خميني(رضوان‌الله عليه) به عنوان تجسمي از عرفان راستين معرفي شده و از مسايلي هم‌چون رجوع به آموزه‌هاي عرفاني ديگر مكاتب، عدم انحصار عرفان در روحانيت، و همه‌جانبه بودن سير عرفاني سخن به ميان آمده است.

در فصل چهارم، راه صحيح نيل به مقامات عرفاني معرفي شده است. در اين فصل ابتدا ضمن اشاره به شناخت راه صحيح با استفاده از عقل و نقل و با تأكيد بر لزوم رجوع به اهل‌بيت(عليهم السلام)، به موانع مهم سير الي الله اشاره شده است. مراحل سير و سلوك، مشارطه، مراقبه و محاسبه، مراحل مراقبه، ذكر و جايگاه آن، و نماز و راز خيرالعمل بودن آن از مباحث مطرح شده در اين فصل است.

در پايان، اين كتاب در فصل پنجم به بررسي مسأله كشف و كرامت پرداخته است. حقيقت كشف و مكاشفه، كرامت و حقيقت و ماهيت آن، عرفان حقيقي و سير و سلوك، و نياز به استاد از ديگر مياحث پاياني اين نوشتار است.

گفتنی است، این کتاب با عنوان «محاولة للبحث عن العرفان الإسلامی» توسط شیخ محمد عبدالمنعم الخاقانی ترجمه و به همت انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) چاپ و منتشر شده است.

در ضمن، خلاصه‌ اين کتاب با عنوان «در پرتو نور» با هدف ارايه مباحثي مفيد، فشرده، روشن و جذاب براي آشنايي جوانان با عرفان اسلامي چاپ و منتشر شده است.